ИСТРЕЛИ - ХОРИЗОНТАЛЕН ИСТРЕЛ

Активност за прецизна визуелизација на хоризонтален истрел

Веќе ги изучувавме законите на движење при слободно паѓање, но постојат и посложени движења од праволиниските, тоа се криволиниските движења. Слободното паѓање и вертикалниот истрел се два примери на рамномерно забрзано праволиниско движење на телата, што се изведуваат во близина на земјата, било да се пуштени слободно да паѓаат од извесна висина над површината на земјата или пак, да се исфрлени вертикално нагоре од површината на земјата. 
Во природата и техниката многу често се сретнуваат криволиниските движења, како на пример скок од карпа во вода. Ние ќе разгледуваме движење на тело фрлено во хоризонтална насока од извесна висина над површината на земјата - хоризонтален истрел, со помош на phet - симулација. 

4 Ways to Dive Off a Cliff - wikiHow

Со помош на оваа симулација можеме да истражуваме како зависи патеката која ја минува проектилот исфрлен од лансер, во зависност од почетната положба односно висината на која се наоѓа топот, почентата брзина со која е исфрлен проектилот или пак аголот на кој е поставен топот.

Упатство за користење на симулацијата:
За да се реализира оваа активност, следете ги следните упатства:
  1. Оди на:👉 истрел👈
  2. За да ја стартувате, кликате на копчето▶️.
  3. На екранот ќе ви се појави работната површина и следете ги инструкциите од видеото:


Вашата задача е следната: Од проектил кој се наоѓа 6 m над земјата, исфрлено е ѓуле во хоризонтален правец (аголот е 0ᣞ) со брзина v = 10 m/s.

Активност 1:

Да се најде зависноста на координатите од времето (x = x(t), y = y(t)) графички. Потоа на друг график претставете ја зависноста y(x).

Следете ги следните чекори:

1. Од паѓачкото мени избирате cannonball. 
2. Ја земате силата на отпорот на воздухот во предвид
3. Ги поставувате дадените вредности за висината, аголот и почетната брзина
4. Кликате на црвеното копче за мерењето да започне
5. Со помош на алатката на сликата која ја поставувате во секоја точка од патеката, ги запишувате во табелата вредностите за времето, дометот (range) кој го земате да ви биде во насока на x-оска и висината (height) во насока на y-оска.

РЕЗУЛТАТИ ОД МЕРЕЊЕТО


За да ја определите зависноста на координатите, потребно е резултатите од табелата да се претстават графички. 
За да го направите тоа:

1.Отворете Excel
2. Внесете ги вашите мерења од табелата
3. Направете графичка зависност 
4. Добиените резултати фитувајте ги со функцијата која одговара највеќе користејќи ја опцијата Add Trendline.

На истиот начин нацртајте ја и втората барана зависност.

Од каков облик се добиените зависности?

Размислете дали од функциите кои ги добивте за законот на движењето на телото во координатна форма и равенката на траекторија на телото, можете да претпоставите од каде доаѓаат константите. 

Активност 2:

Да се определи максималнниот домет на ѓулето (максимална далечина која ја достигнува телото во хоризонтален правец) во форма на математички израз. Да се определи зависноста на максималниот домет од почетната брзина, висината и земјиното забрзување.

Следете ги следните чекори:
  • Зависност на максималниот домет од почетната брзина
1. Од паѓачкото мени избирате cannonball. 

2. Ја земате силата на отпорот на воздухот во предвид
3. Правите 5 мерења
4. Ја менувате вредноста на почетната брзина (4, 8, 12, 16, 20) 
5. Вредноста на висината останува иста ( 6 m), како и на земјиното забрзување (10 m/s^2)
6. Во табела ги запишувате вредностите за максималниот домет на телото кој го определувате со помош на метата. 
7. Цртате графичка зависност во Excel како што беше објаснето во првата активност, D(v0)

Од каков облик е кривата? Каква е нивната зависност?


  • Зависност на максималниот домет од висината на која се наоѓа топот

1. Ги повторувате првите 3 чекори од претходно.
2. Ја менувате вредноста на висината (4, 8, 12, 16, 20)
3. Вредноста на почетната брзина останува иста (10 m), како и на земјиното забрзување (10 m/s^2)
4. Во табела ги запишувате вредностите за максималниот домет на телото кој го определувате со помош на метата. 
5. Цртате графичка зависност во Excel како што беше објаснето во првата активност, D(h)

Од каков облик е кривата? Дали добивте иста зависност како претходно кај почетната брзина?

6. Нацртајте графичка зависност D(√h)

Дали сега добивате поинаква зависност? Каква е сега зависноста?


  • Зависност на максималниот домет од земјиното забрзување
1. Ги повторувате првите 3 чекори од претходно.
2. Ја менувате вредноста на земјиното забрзување (5, 10, 15, 20)
3. Вредноста на почетната брзина останува иста (10 m), како и на висината ( 6 m)
4. Во табела ги запишувате вредностите за максималниот домет на телото кој го определувате со помош на метата. 
5. Цртате графичка зависност во Excel како што беше објаснето во првата активност, D(g)

Од каков облик е кривата? Дали се разликува од првите две кои ги добивте?

6. Нацртајте графичка зависност D(√1/g)

Каква е зависноста сега?

Заклучок.
Дали од добиените експериментални резултати можете да дадете математичка зависност? Размислете и споредете. Дали нешто недостасува?






Comments